Το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.), στο πλαίσιο των αρχών της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, έχει ως βασική αρχή την προώθηση μέτρων που αποβλέπουν στην άρση των ανισοτήτων και στη διασφάλιση ισότητας ευκαιριών στην εκπαίδευση για όλους τους/τις μαθητές/τριες.
Στο πλαίσιο αυτό ο Νόμος 3879/2010, (ΦΕΚ 163 Α), άρθ. 26, παρ. 1α και 1β, εισάγει τον θεσμό των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας.
«…Στόχος των Ζ.Ε.Π. είναι η ισότιμη ένταξη όλων των μαθητών στο εκπαιδευτικό σύστημα μέσω της λειτουργίας υποστηρικτικών δράσεων για τη βελτίωση της μαθησιακής επίδοσης, όπως ιδίως η λειτουργία τάξεων υποδοχής,[…] Επιπρόσθετα, ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία των Ζ.Ε.Π., τη στελέχωσή τους με προσωπικό, την απασχόληση εκπαιδευτικών κατ’ αναλογία του αριθμού των μαθητών που χρήζουν διαφοροποιημένης διδακτικής παρέμβασης και κάθε σχετικό θέμα».
Η σχετική Πράξη από το τομεακό πρόγραμμα « Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή» του ΕΣΠΑ 2021-2027, για το σχολικό έτος 2023-2024 θα αφορά στη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου μαθητών/τριών προερχόμενων από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και μαθητών/τριών με πολιτισμικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, καθώς και στη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, κυρίως στον γραμματισμό αλλά και στον αριθμητισμό και, επιπλέον, σε συμπληρωματικά αντικείμενα, ώστε αυτοί/ές να καταστούν ικανοί/ές να ανταπεξέλθουν στο πρόγραμμα σπουδών τους και να παραμείνουν στο εκπαιδευτικό σύστημα ολοκληρώνοντας τις σπουδές τους. Συνεπώς, η πράξη αποσκοπεί στην ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης και την αποτελεσματική ένταξη των προαναφερόμενων μαθητών/τριών.
Επίσης, η Πράξη θα αποσκοπεί στην εκπαίδευση και στην ομαλή προσαρμογή των προσφυγοπαίδων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται ο εμπλουτισμός του εκπαιδευτικού δυναμικού όσων Γυμνασίων, Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων εμφανίζουν ανάγκη για υποστήριξη της ένταξης των παραπάνω μαθητών/τριών (οριζόντια παρέμβαση σε όλα τα Γυμνάσια, Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια που εμφανίζουν σχετικούς πληθυσμούς μαθητών/τριών). Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί που θα απασχοληθούν στο πλαίσιο της Πράξης θα στελεχώσουν τις Τάξεις Υποδοχής με κύριο αντικείμενο την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας αλλά και τη διδακτική στήριξη σε άλλα αντικείμενα, ώστε να διευκολύνεται η ομαλή προσαρμογή και η παραμονή στο εκπαιδευτικό σύστημα των μαθητών/τριών από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, των μαθητών/τριών με πολιτισμικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, καθώς και των προσφυγοπαίδων.
Για την εκπαίδευση των μαθητών/τριών που δεν έχουν την απαιτούμενη γνώση της ελληνικής γλώσσας (Ρομά, Αλλοδαπών, Παλιννοστούντων, Προσφύγων, Ευάλωτων Κοινωνικών Ομάδων κτλ.) διαμορφώνεται στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης ένα ευέλικτο σχήμα θεσμικής και διδακτικής παρέμβασης, το οποίο επιτρέπει στη σχολική μονάδα, αφού σταθμίσει τις πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών/τριών αυτών και τις δυνατότητές της, να επιλέξει εκείνο το σχήμα που μπορεί να τους παρέχει επιπλέον διδακτική υποστήριξη, με σκοπό να τους βοηθήσει να προσαρμοστούν και να ενταχθούν πλήρως στις κανονικές τάξεις στις οποίες είναι εγγεγραμμένοι/ες, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Το πρόγραμμα των Τάξεων Υποδοχής ΖΕΠ περιλαμβάνει δύο κύκλους που εντάσσονται μέσα στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου:
- Τάξεις Υποδοχής (ΤΥ) Ι ΖΕΠ
- Τάξεις Υποδοχής (ΤΥ) ΙΙ ΖΕΠ
- Φυσική Αγωγή ➢ Εικαστικά
- Μουσική Αγωγή
- Ξένη Γλώσσα ή και άλλο μάθημα, σύμφωνα με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων.
- είτε εντός της κανονικής τάξης με παράλληλη διδασκαλία (δεύτερος εκπαιδευτικός στην τάξη)
- είτε εκτός κανονικής τάξης.
- Επικυρωμένο Απόσπασμα Πρακτικού του Συλλόγου Διδασκόντων για την ανάγκη λειτουργίας των εν λόγω τάξεων και τον αριθμό των μαθητών/τριών που θα φοιτήσουν στις ΤΥ Ι ΖΕΠ/ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ
- Αντίγραφα των Αιτήσεων – Υπεύθυνων Δηλώσεων των γονέων/κηδεμόνων, όπου θα αναγράφεται ότι αποδέχονται τη φοίτηση του παιδιού τους στις εν λόγω τάξεις.
Α. Στις ΤΥ Ι ΖΕΠ φοιτούν μαθητές/-τριες με ελάχιστη ή μηδενική γνώση της ελληνικής γλώσσας. Εκεί ακολουθείται εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας.
Οι μαθητές/τριες που φοιτούν σε ΤΥ Ι ΖΕΠ παρακολουθούν μερικά μαθήματα στην κανονική τους τάξη, όπως :
Η φοίτηση στην ΤΥ Ι ΖΕΠ διαρκεί ένα διδακτικό έτος με δυνατότητα επέκτασης.
Β. Στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ φοιτούν μαθητές/τριες με μέτριο επίπεδο ελληνομάθειας, το οποίο δύναται να δημιουργεί δυσκολίες στην παρακολούθηση των μαθημάτων στην κανονική τάξη. Για τους μαθητές/- τριες που φοιτούν στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ, πραγματοποιείται υποστήριξη στην ελληνική γλώσσα ή και σε περισσότερα μαθήματα:
Η φοίτηση διαρκεί έως τρία διδακτικά έτη. Μαθητές/τριες που έχουν ολοκληρώσει τη φοίτηση στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ, δεν μπορούν να επιστρέψουν σε Τάξεις Υποδοχής ΖΕΠ.
Ο ελάχιστος αριθμός μαθητών/τριων με τον οποίο συγκροτούνται ΤΥ Ι και ΙΙ ΖΕΠ είναι 9. Σε κάθε Τάξη Υποδοχής δύνανται να δημιουργούνται ομάδες μαθητών/τριών από διαφορετικές τάξεις με κριτήριο τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες και το μαθησιακό τους επίπεδο.
Βασικός σκοπός της ΤΥ Ι ΖΕΠ ή της ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ είναι να βοηθήσει τους μαθητές/τριες να παρακολουθούν απρόσκοπτα τα μαθήματα της τάξης τους. Ως εκ τούτου κατά την διάρκεια του σχολικού έτους δύναται να διακοπεί η φοίτηση μαθητή/τριας στην Τάξη Υποδοχής, με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων έπειτα από σχετική αιτιολογημένη εισήγηση του εκπαιδευτικού της Τάξης Υποδοχής και του δασκάλου της τάξης του/της.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΤΥ ΖΕΠ
Α. Οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων σε συνεργασία με το εκπαιδευτικό προσωπικό και τον προϊστάμενο εκπαιδευτικών θεμάτων της οικείας Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, θα λάβουν υπόψη τα παρακάτω:
Για τη φοίτηση των μαθητών/τριών στις ΤΥ ΖΕΠ, απαιτούνται από την πλευρά της σχολικής μονάδας, σε συνεργασία με τον προϊστάμενο εκπαιδευτικών θεμάτων της οικείας Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τα ακόλουθα:
1. Διεξαγωγή διαπιστωτικών τεστ, με τα οποία ανιχνεύεται το επίπεδο ελληνομάθειας του μαθητή/τριας.
2. Ενυπόγραφη δήλωση του γονέα ή κηδεμόνα ότι επιθυμεί να παρακολουθήσει το παιδί του την ΤΥ ΖΕΠ.
3. Απόφαση του Συλλόγου διδασκόντων για τη φοίτηση των μαθητών/τριών σε ΤΥ Ι ΖΕΠ ή/και ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ.
4. Ο Σύλλογος των Διδασκόντων, υπό την καθοδήγηση του Συμβούλου Εκπαίδευσης που έχει την παιδαγωγική και επιστημονική ευθύνη της σχολικής μονάδας, καταρτίζει το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των ΤΥ ΖΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη και την εισήγηση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στις τάξεις αυτές.
5. Το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των Τάξεων αυτών υποβάλλεται για έγκριση και θεώρηση στον προϊστάμενο εκπαιδευτικών θεμάτων της οικείας Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω οι σχολικές μονάδες αρχικά θα προβούν στις παρακάτω ενέργειες:
α. Στην διεξαγωγή διαπιστωτικών τεστ στους/στις μαθητές/τριες για την ανίχνευση του επιπέδου Ελληνομάθειας και κατάταξης αυτών στις ΤΥ Ι ΖΕΠ ή/και ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ. Τα διαπιστωτικά τεστ σε αυτή την Δεύτερη Φάση (Β’ Φάση) ίδρυσης ΤΥ ΖΕΠ θα πρέπει να διεξαχθούν στους/στις μαθητές/τριες που φοιτούν κατά το τρέχον σχολικό έτος (2023-2024) στην Α ́ τάξη των δημοτικών σχολείων καθώς επίσης και σε όσους/ες μαθητές/τριες κρίνεται απαραίτητο.
Κατ’ εξαίρεση οι μαθητές που έχουν φοιτήσει σε Δομές Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (ΔΥΕΠ) και στους οποίους έχει χορηγηθεί η προβλεπόμενη στο άρθρο 73 παρ. 4 του ν. 4547/2018 βεβαίωση φοίτησης απαλλάσσονται από τη διεξαγωγή διαπιστωτικών τεστ για την φοίτησή τους σε Τάξεις Υποδοχής ΤΥ (ΖΕΠ). Για την κατάταξή τους σε ΤΥ Ι ΖΕΠ ή ΤΥ II ΖΕΠ αποφασίζει ο σύλλογος διδασκόντων (Φ1/143929/Δ1/5-9-2018 Υ.Α (ΦΕΚ3900Β))
β. Στη συγκέντρωση ενυπόγραφων δηλώσεων των γονέων ή κηδεμόνων ότι επιθυμούν να παρακολουθήσει το παιδί τους την ΤΥ ΖΕΠ.
γ. Οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων, εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις, διαβιβάζουν το αίτημά τους στις οικείες Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης επισυνάπτοντας:
Να σημειωθεί ότι τα διαπιστωτικά τεστ ανίχνευσης της ελληνομάθειας και οι Αιτήσεις-Υπεύθυνες Δηλώσεις των γονέων/κηδεμόνων πρέπει υποχρεωτικά να τηρούνται στο αρχείο της σχολικής μονάδας προκειμένου να είναι διαθέσιμα σε έλεγχο από κλιμάκια αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων.
Για οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει σχετικά με την ίδρυση και λειτουργία των ΤΥ ΖΕΠ και τη φοίτηση των μαθητών/τριών ενημερώνεται ο προϊστάμενος εκπαιδευτικών θεμάτων των οικείων Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και ο οικείος Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Σημείωση: Τα διαπιστωτικά τεστ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανίχνευση της Ελληνομάθειας επισυνάπτονται στο παρόν έγγραφο. Κάθε διαπιστωτικό τεστ θα συνοδεύεται από το συνημμένο εξώφυλλο που φέρει το λογότυπο του ΕΣΠΑ.
